世界语教程 Kurso de Esperanto 魏以达、刘祖军  合编

La Naŭa Leciono

第九课

Tipaj frazoj (句型)】

1. Kiom estas unu kaj unu (kvar kaj kvin, ses kaj du)?

    Unu kaj unu estas du (naŭ, ok).

2. Kioma horo estas nun?

    Nun estas la tria (sesa, dek-dua) horo.

3. Je kioma horo vi venos al ni?

    Mi venos je la kvina kaj tridek (la tria kaj kvin minutoj, la sepa kaj dek minutoj).

4. Kiom da tempo vi bezonas por iri al via lernejo?

    Mi bezonas duonan horon (kvindek minutojn, tri kvaronojn) por iri al mia lernejo.

5. Kiam vi ellitiĝas ĉiutage?

    Mi ellitiĝas akurate je dek minutoj post la sesa (duono antaŭ la sesa, kvarono antaŭ la sepa) ĉiutage.

   

 

Teksto (课文)

 Mia Ĉiutaga Vivo

   Mi estas studento en la universitato de nia urbo. Mi ne loĝas en la universitato, sed mi loĝas en mia hejmo. Mia hejmo estas tre proksima al la universitato.

    Ĉiumatene mi iras al la universitato por tie lerni kaj ĉiuvespere mi revenas hejmen post la lecionoj. Mi bezonas nur dek minutojn por iri al la universitato de mia hejmo.

    Ĉiumatene, je la sesa, mi ellitiĝas. Post matenmanĝo mi iras al la universitato. La lecionoj iras matene. Mi tagmanĝas en la universitato akurate je la dek-dua. Posttagmeze, mi memlernas en la biblioteko de nia universitato. En la biblioteko estas multaj libroj, gazetoj kaj ĵurnaloj. Mi tre ŝatas legi ilin.

    Mi ŝatas la ĉinan lingvon kaj la anglan lingvon, sed aparte mi ŝatas Esperanton. Ĝi estas mia granda hobio. Mi havas multajn esperantaĵojn kaj mi ilin legas ĉiutage.

    Vespere, mi revenas hejmen kaj vespermanĝas je duono antaŭ la sepa. Poste mi faras skribadon kaj legadon.

    Je la dek-unua mi enlitiĝas.

 

Vortoj (生词)

kiom          (副词)多少 je (介词)用来表示钟点等
nur         仅仅,只 bezoni       需要
da     (介词)表示数量关系 minuto       分钟
akurate   精确的,准确的 ĵurnalo       报纸
mateno       早晨 proksima     近的
gazeto       杂志 vespero      傍晚
enlitiĝi     上床,睡觉 ellitiĝi     起床
mem      (副词)自己 mezo         中间
skribi        biblioteko   图书馆
hobio         爱好 aparte       特别
horo          小时 tempo        时间
-aĵ   (接尾)表示具体事物
-on   (接尾)表示分数

【概说

    这一课有几个新的语法现象。其中最主要的是讲述了数词的用法,具体地说,涉及到钟点的表达法。另外,还将到了宾格 -n 不作宾语用的另一种情况。

一、钟点表达法

    先谈谈数词。数词分为两种,一种是基数词,一种是序数词。基数词表示多少、数量,没有固定的词尾。序数词表示顺序、第几,一律以形容词词尾 -a 结尾。如:unu(一),unua(第一);kvin(五),kvina(第五)。

    下面,列出从一到十的基数词,请熟记:unu,du, tri, kvar, kvin, ses, sep, ok, naŭ, dek

    一百以内的表示法:

    dek unu (十一),dek du(十二)...

    dudek(二十),dudek unu(二十一),dudek tri(二十三),kvardek(四十),kvardek ses(四十六),okdek(八十),okdek unu (八十一);

    一百以内,乘数连写,如 du × dek = dudek; 加数分写,如 dudek + unu = dudek unu

    序数词只要在基数词后加上 -a 就行了。如:

    unua(第一),dek unua(第十一),sepdek tria(第七十三)

    下面我们再来谈谈钟点的表示法。

    1. 小时用序数词表示,序数词前加定冠词 la ,之后加 horo

    la tria horo   三点

    la kvina horo   五点

    2. 分钟用基数词表示,后面可加 minuto,不用定冠词:

    kvin minutoj   五分

    dudek tri minutoj   二十三分

    3. 表示半小时,可用 tridek minutoj, 也可用 duonoduono du + on + o构成。 -on 时表示分数的结尾词。加在几后就表示几分之几。du “,加 -on duono即二分之一(小时),所以,表示半小时,可用duono

    4. 表示一刻可用 dek kvin minutoj, 也可用kvaronokvarono是由 kvar + on + o构成。意为四分之一(小时),即一刻钟。三刻可用 kvardek kvin minutoj,也可用tri kvaronoj。三个四分之一(小时)即为三刻。

    上面分别谈了如何表示分钟、小时。下面综合谈一下:

    1. 分钟、小时连用,中间加 kaj

    9:25   la naŭa kaj dudek kvin minutoj

    6:45   la sesa kaj tri kvaronoj

    2. 也可用介词poste表示:

    9:25   dudek kvin minutoj post la naŭa

    4:15   kvarono post la kvara

    3. 也可用介词 antaŭ表示:

    5:30   duono antaŭ la sesa

    7:50   dek minutoj antaŭ la oka

    使用后两种用法是要注意,不足半小时用post,超过半小时用 antaŭ ,刚好半个小时则两种都可以用。

    下面,再谈谈钟点在句子中的作用:

    钟点在句子中多作状语,这时,可以有两种表达方式:

    1. 加介词 jeMi ellitiĝas je la sesa kaj kvarono. 我六点一刻起床。

    2. 也可直接用宾格词尾 -n 代替 je ,但 -n 须加在没有介词的部分之后:

    Mi ellitiĝis dek kvin minutojn post la sesa. 我六点一刻起床。

    其中 la sesa 是不能加 -n 的,因为它与post连用,post, antaŭ这样的介词之后不能用-n 来表示钟点。

    Ni tagmanĝis duonon antaŭ la dek dua. 我们十二点半吃午饭。

    假如钟点在句中不是作状语,则可直接使用:

    Nun estas la tria horo. 现在是三点。

二、宾格词尾 -n 不表示宾语的另外一种用法:

    世界语中的 -n 用法较多,除了可以表示宾语外,还可表示动向,或者代替介词把名词性短语变为状语。前一课我们已讲过表动向的问题,这里我们谈谈 -n 加在表示时间的名词后面以代替介词je 等,将名词(或名词短语)变为状语的问题。

    这种用法实际上是将一个名词或名词性短语变为副词性的单词或短语。如: Mi ellitiĝas je la sesa horo 可变为 Mi ellitiĝas la sesan horon. 在世界语中,名词或名词短语不能在句中充当状语成分,要么与介词连用,(即构成介词短语)作状语,如第一局;要么加上宾格词尾 -n 作状语,如第二句。       


【句型与课文注释

1. Kiom estas unu kaj unu? 一加一等于多少?

    kiom是表示数量的副词,作表语。加法的公式是:□ kaj □ estas □, 等于:□ + □ = □表示数字。

2. Kioma horo estas nun? 现在是几点钟?这是一个无主句。kioma horo是表语。nun是状语,表示时间。kiom -a 即为序数词,表示第几

3. Kiom da tempo vi bezonas por iri al via lernejo? 你到学校去要花多少时间?

    kiom da tempo 在句中作宾语,por iri al via lernejo是目的状语。kiom是副词,不能直接修饰名词,要用da连接表示数量的副词与其他名词,kiom da 整个词组理解为多少,就好像一个形容词修饰名词。注意,表示数量的副词可以作动词的宾语,但不使用宾格。

4. akurate je dek minutoj post la sesa ĉiutage: 准时在每天六点十分

5. tre proksima al la universitato: 离学校很近

6. iri al la universitato de mia hejmo: 从我家走到学校。de表示空间的起点,也就是出发点。

7. matenmanĝo: 早餐

8. posttagmeze: 下午。由post, tago, mezo三个词复合而成。

9. memlerni: 自学

10. esperantaĵoj: 世界语读物。-aĵ 十一个表示具体事物的接尾词。

11. reveni: 回来

12. fari skribadon kaj legadon: 做一些写写读读的事   


   Gramatiko (语法)
 

    一、复合词

    在世界语的构词法中,合成是很重要的一种构词方法,用这种方法构造出来的词称复合词。复合词又可以叫合成词。复合词是由两个或两个以上的词根复合而成。如:

    matenmanĝo(早餐),vespermanĝo(晚餐)

    memlerni(自学),ĉiutage(每天)

    interparoli(交谈),  posttagmeze(下午)

    bonodoro(香味),belsona(动听的)

    其中有两个词根我们没学过,以格式odoro(味道),另一个是sono(声音)的形容词sona

    使用复合词时,要注意如下几点:

    1. 任何两个或两个以上的词根都可以自由地组合起来,构成复合词。但新构成的复合词一定要有一定的意思。没有一定的意思,或这个新构成的意思不能被人所理解,则不能算复合词。如matenomem就不能构成复合词,因为这样的词组合起来后,没有一定的意思。

    2. 构成复合词时,次要意义的词根在前,主要意义的词根在后。如:memlerni, belsona

    3. 新构成的复合词可以根据需要转化为不同的词类,如:vespermanĝo(晚餐)——名词,vespermanĝi(用晚餐)——不定式,vespermanĝas(用晚餐)——现在时态。

    4. 一般来讲,复合词的几个部分都是前面的修饰后面的。因此,前面部分的词根实际上应该带有自己的语法词尾,表示自己是属于哪一类词以及与后一部分的关系。如belsona英伟belesona, 副词修饰形容词;bonodoro应为bonaodoro,形容词修饰名词。我们在理解一个复合词的内部关系时应该明了这一点。但是,在形式上,这些复合词的前一部分并不都是带语法词尾的。带不带词尾,主要看前后部分组合起来后,是否方便读音。比如belsona很好读,bel就用不着加 e bonodoro也是同样的道理。由一些复合词,前面部分若不加语法词尾,复合词就不好读,则可以而且应该加上语法词尾 -e, -a, -i, -o,因为这些词尾都是元音。如:libroŝranko(书橱),假如去掉libro中的 -o,构成librŝranko,这时没办法读的,因此,必须使libroŝranko

    5. 复合词的各部分前后连接时,如后一部分以元音开始,前一部分以辅音结束,在这种情况下,是不能连读的。如:bonodoro, bon + odoro, 只能读为 bon-odoro,而不能读为 bo-nodoro。总而言之,复合词个部分间不允许连读,这一点要切记。

    6. 复合词的重音仍在倒数第二个音节上。

    7. 在划分复合词的音节时,不要忘了将前面部分省略掉了的元音算上。如 matenmanĝo (ma-te-na-man-ĝo)是五个音节,而不是四个音节(ma-ten-man-ĝo)。

二、连读

    所谓连读,是指单词与单词之间,如果出现前一个单词以辅音结尾,后一个单词以元音开始时,是否能够把前一个单词的辅音与后一个单词的元音读在一起的问题。如:Mi laboris nur en la ĝardeno(我不过在花园里干了一会儿活)。nuren就属于上面提到的情况,这时能不能像在其他语言中把 r e 连起来读为 re 而使这个短语的读音实际成为 nu-ren la ĝardeno呢?这是绝对不允许的。西方有很多语言单词与单词之间都可以连读,而世界语中是不容许连读的。

    关于连读问题,更重要的还不在单词与单词之间,而在于单词内部的问题。一个单词可以是一个词根,如mem,但更多情况下是由几部分组合起来的,它们是:接头词、词根(一个或一个以上)、接尾词或词尾等。那么是不是这些部分之间都不能连读呢?当然不是。下面我们谈谈什么情况下可以连读,什么情况下不能连读:

    1. 复合词之间的两个或两个以上的词之间不能连读,关于这一点请参看本课语法(一)。

    2. 接头词与词根不能连读,如:mal + alta,只能读为 mal-alta,而绝不能读为 ma-lalta

    3. 接尾词与词根及词尾必须连读:如 esperantaĵo(世界语读物),要读为 esperan-ta-ĵo,而不能读为 esperant-aĵ-o

    4. 词尾必须与词根及邻近的接尾词连读,如上面提到的esperantaĵo。如staras须读为sta-ras,不能读为star-as


返回目录      第八课       第十课

咨询QQ
制作者:信息传递 版权所有:港城奥辉网
辽ICP备08102081号